Thơ Phan Chí Thanh được mọi người biết đến từ khi anh còn là giáo viên. Những vần thơ gây được ấn tượng tốt, thể hiện một tâm hồn giàu cảm xúc, thiết tha yêu cuộc sống. Trước đó nữa (vào những năm của thập kỷ 70 thế kỷ trước) anh cũng đã có thơ đăng trên các báo và tạp chí, nhưng những bài thơ đó còn tản mạn, dàn trải. Anh đến với thơ bằng cả một quá trình, một quá trình góp nhặt và sàng lọc:
                                                  “Bạn bè gọi tôi là nhà thơ
                                                  Các nhà thơ gọi tôi là “cây bút trẻ”
                                                  Nhưng thực ra tôi chẳng là gì
                                                  Ngoài một mớ tạp nham chữ nghĩa
                                                  Nhặt ở khắp nơi, nhặt của mọi người
                                                  Đem hâm lại bằng trái tim nóng chảy
                                                  Chỉ vậy thôi, chỉ có vậy thôi mà!”
     Tự giới thiệu về mình một cách hóm hỉnh, nhưng Phan Chí Thanh đã nói về mình một cách chân thật nhất. Chính cái chân thật đến bộc trực, thẳng thắn được Phan Chí Thanh thể hiện trong thơ đã chinh phục được người đọc.
     Trong những năm đầu của công cuộc đổi mới đất nước, những bài thơ chống tiêu cực của Phan Chí Thanh đăng trên các báo, tạp chí được nhiều người biết đến. Thơ Phan Chí Thanh có cái nhìn trực diện với cuộc sống, không khoa trương, không tránh trớ, không bôi đen và không tô hồng hiện thực. Bằng những câu thơ mạnh mẽ, Phan Chí Thanh phê phán thói hô hào, chạy theo hình thức, bỏ quên cuộc sống thực. Bài thơ “Lời người nông dân”, anh viết:
                                                   “Mong ai đó, hãy nói ít thôi về hai tiếng công bằng
                                                   Khi người nông dân còn phải ăn gạo chợ
                                                   Đòn gánh oằn vai và cát bỏng dưới chân.

                                                   Mong ai đó, đừng đem khoe thiên hạ
                                                   Đức tính cần cù nhẫn nại của chúng tôi
                                                   Bởi đơn giản một điều dễ hiểu:
                                                   Bụng đói cơm đầu gối phải bò!

                                                   Và ai kia, xin hãy bớt ba hoa
                                                   Đừng bắt chúng tôi trèo lên tàu bay giấy
                                                   Khi đôi bàn chân chưa đi dép bao giờ...”

     Đả kích bọn cơ hội nảy sinh từ cơ chế quan liêu bao cấp cũ, thơ Phan Chí Thanh là những mũi tên nhọn hoắt vạch mặt, chỉ tên:
                                                   Tôi có giàu đâu mà lại khoe nghèo
                                                   Chỉ có hắn, thằng tham ô, cơ hội
                                                   Vờ khoe nghèo cốt chỉ để làm duyên
                                                   Vờ khoe nghèo cốt chỉ để ngụy trang

                                                   Từ miệng hắn tuôn ra từng tràng cách mạng
                                                   Nhưng mắt lại láo liêng quan sát nghị trường
                                                   Tai vểnh lên đợi chờ, rình rập
                                                    Mũi phập phồng đánh hơi những món có hời

                                                    Nếu kiếm được mươi phần trăm lợi nhuận
                                                    Hắn sẵn sàng bán đứng cả bạn bè
                                                    Để kiếm được một chỗ ngồi quyền thế
                                                    Hắn “phăng teo” những ai không ăn cánh với mình...

                                                    Tôi lo lắng và tôi run sợ
                                                    Nên mừng rơn khi được hắn cầm tay (!)
                                                    Cứ như thế, đôi ba lần như thế
                                                    Sẽ có thêm một tên cơ hội mới ra đời...
                                                                                                 (Bài: “Bọn cơ hội và tôi”)

     Phan Chí Thanh có nhiều bài thơ như thế. Sự táo bạo, quyết liệt trong thơ toát ra từ một tâm hồn trung thực, giàu cảm xúc, thể hiện tinh thần dũng cảm, thái độ của người cầm bút, có trách nhiệm đối với cuộc sống:
                                                    Người thương binh vào cửa hàng giày dép
                                                    Anh chọn mua một đôi
                                                    Nhưng chỉ giữ lấy cho mình một chiếc
                                                    Còn chiếc kia gửi lại cửa hàng

                                                    Cô mậu dịch viên ôm bụng cười nắc nẻ
                                                    Anh thương binh lặng lẽ trả tiền
                                                    Lặng lẽ bước đi...

                                                    Tiếng nạng gỗ vang lên rất khẽ
                                                     Chìm trong tiếng cười vô tư!
                                                                                      (Bài: “Giữa một ngày vui”)

     Ẩn sau sự chê trách tiếng cười vô tư không đúng chỗ kia là lời phê phán thái độ thờ ơ, vô cảm đối với nỗi đau, sự mất mát của đồng loại – đó là chưa nói đến lòng biết ơn đối với những người đã hy sinh xương máu góp phần bảo vệ cuộc sống của chúng ta.
     Trầm mình trong đời sống, ném trải và chứng kiến bao nỗi đau đời, thơ Phan Chí Thanh như một lời cảnh tỉnh với chính mình và với những ai đang ở giữa ranh giới mong manh giữa cái tốt và cái xấu, giữa cái thiện và cái ác, giữa cái cao thượng và thấp hèn:
                                                    Xin cảm ơn “Sợi tóc”* của Thạch Lam
                                                    Cho tôi bám vào mỗi khi sắp ngã
                                                    Xin cảm ơn em cả đời vất vả
                                                    Cho tôi một chỗ để đi về!
                                                                                        (Bài: “Không đề”)
     Hay:
                                                    “ ...Đôi lúc, chính tâm hồn ta cũng là bãi chiến trường
                                                    Kẻ thù tấn công không phải bằng xe tăng đại bác
                                                    Không phải bằng loa phóng thanh kêu gọi đầu hàng
                                                    Chúng dùng hương vị ngọt ngào đúc thành viên đạn
                                                    Bắn vào từng suy nghĩ của chúng ta

                                                    Tiếng con mọt gỗ ăn đêm đục thủng xà nhà
                                                    Một giọt mưa xuyên qua mái tôn rơi vào giấc ngủ
                                                    Cũng đủ cho ta nhiều đêm trăn trở
                                                    Kẻ thù chọn cái giờ phút ấy tấn công
                                                    Trên chiến trường không tiếng súng này
                                                    Ta đã mất bao nhiêu đồng chí!?”
                                                                              (Trích: “Chiến trường không tiếng súng”)
     Những khó khăn trong cuộc sống còn nhiều, đòi hỏi con người phải vững vàng để không tự đánh mất mình trước những cám dỗ về vật chất.
     ... Phan Chí Thanh luôn tìm tòi, thử nghiệm ngòi bút trong nhiều đề tài khác nhau. Anh suy nghĩ một cách nghiêm túc về vị trí của người cầm bút, trăn trở trong từng câu thơ:
                                                    “Tôi tung vào đời những câu thơ
                                                    Như người nông dân tung trên đồng nắm thóc
                                                    Hạt thóc hẹn một mùa gặt hái
                                                    Câu thơ tôi giờ đang ở nơi đâu?”
     Làm thơ phải trung thực, có trách nhiệm với tác phẩm, với cuộc sống, với chính mình. Phải dũng cảm dám nói lên sự thật, góp phần bảo vệ cho lẽ phải, cho sự công bằng, tốt đẹp của xã hội. Trong bài thơ “Ngẫu cảm” Phan Chí Thanh viết:
                                                    “Anh tìm gì trong cái kho ngôn ngữ
                                                    Khi lửa tim anh đã tắt lâu rồi
                                                    Nhân loại đã quá thừa những điều giả dối
                                                    Sao anh cứ tự lừa mình bằng những câu thơ!?”
     Thơ Phan Chí Thanh lấp lánh vẻ đẹp của sự chắt lọc và tìm tòi, phát hiện. Tuy vậy đây đó vẫn còn những câu thơ thô ráp, sơ lược, thiếu sự trau chuốt. Đôi khi tác giả lấy suy nghĩ chủ quan đánh giá một số vấn đề về cuộc sống một cách phiến diện – như trong bài “ Cuộc sống – con tàu” chẳng hạn:
                                                    “Cuộc sống như một con tàu không có ga ngừng nghỉ
                                                    Anh bước lên chưa kịp lấy vé ngồi
                                                    Dẫu không muốn cũng phải chen phải lấn
                                                    Tìm cho mình một chỗ để dung thân”.
     Chúng ta vui mừng đón nhận những tín hiệu mới trong thơ Phan Chí Thanh - mà trước đây đã từng là “hiện tượng” trên diễn đàn văn học. Mong rằng trong vị trí công tác mới ở Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Thăng Bình, Phan Chí Thanh có điều kiện trau dồi ngòi bút để có nhiều bài thơ mới giàu tính hiện thực và xuất sắc hơn.