Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết khảo sát khu di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương (xã Bình Định Bắc, Thăng Bình)

     Đoàn công tác đã khảo sát hiện trạng toàn khu di tích và trao đổi trực tiếp với với lãnh đạo địa phương, các sở ban ngành liên quan để chuẩn bị phương án, kế hoạch trùng tu, bảo tồn sau này. Được biết, Phật viện Đồng Dương còn có tên gọi là Khu di tích khảo cổ - kiến trúc nghệ thuật Chăm Đồng Dương, được vua Indravarman II xây dựng vào năm 875 để thờ vị Bồ tát bảo hộ cho vương triều là Laksmindra - Lokesvara.

    Cuối tháng 12/2023, chủ trương đầu tư dự án Tu bổ, gia cố, phục hồi và phát huy giá trị tháp Sáng thuộc di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương được thông qua với mức kinh phí 12 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh. Sắp tới, Ấn Độ sẽ cử chuyên gia qua thăm dò, khai quật khảo cổ phạm vi 7,3ha với tổng diện tích hố đào khoảng 1.200m2. Trong đó, phạm vi khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích là 5,3ha với tổng diện tích hố đào khoảng 1.000m2; các địa điểm có liên quan nằm ngoài khoanh vùng bảo vệ di tích là 2ha với tổng diện tích hố đào khoảng 200m2.

     Ngoài ra, dọn dẹp mặt bằng, phát lộ khu vực di tích tại tháp Sáng và phụ cận với tổng diện tích khoảng 2.000m2. Đặc biệt là hỗ trợ phục hồi cổng chính và các cổng phụ của khu di tích theo đúng nguyên trạng ban đầu. 

     Di tích Phật viện Đồng Dương có diện tích khoanh vùng bảo vệ 5,3ha, tuy nhiên hiện tại đang vướng mắc về việc đo đạc, lập hồ sơ đất đai đối với vùng lõi di tích. Cổng Tháp sáng trong di tích này đang xuống cấp trầm trọng, nguy cơ ngã đổ nếu không có giải pháp bảo vệ kịp thời. Địa phương đang kiến nghị có cơ chế, kế hoạch, định hướng cụ thể để khảo sát tôn tạo, trùng tu di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương.

     Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết yêu cầu ngành văn hóa cùng các địa phương cần tích cực phối hợp, trao đổi, tìm các giải pháp để bảo vệ các di tích, đặc biệt là các di tích đang có nguy cơ bị tác động, hư hại; tính toán đề xuất để có nguồn lực giải quyết đo đạc, lập hồ sơ đất đai, bảo vệ vùng lõi di tích Phật viện Đồng Dương

     Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh: "Trước hết, các sở ban ngành, các địa phương liên quan phải tập trung các biện pháp để cấp thiết bảo vệ các di tích. Sau đó, tính toán phát huy hiệu quả lâu dài, tìm kiếm các cách làm sáng tạo, tăng sức hấp dẫn của các di tích để hình thành điểm đến, vừa phục vụ cho công tác nghiên cứu, bảo tồn văn hóa, vừa phục vụ đa mục tiêu để góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giúp người dân ở gần khu di tích cải thiện, hưởng lợi nhiều hơn từ di tích.

     Trước đó, đồng chí Lương Nguyễn Minh Triết – Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy đã đi khảo sát di tích quốc gia Địa đạo Kỳ Anh, Tháp Chiêng Đàn, huyện Phú Ninh.